Ga naar de inhoud

Wat verbergt mijn dierenarts?

  • door

Als eigenaar van een hond of kat bent u vast wel eens bij de dierenarts geweest en idealiter doet u dat minstens één keer per jaar. Tijdens deze relatief korte bezoeken ziet u slechts een klein deel van de dagelijkse routine van uw dierenarts. Meestal gaat het om een gesprek op professioneel niveau, soms met een paar grappen of anekdotes, maar meer ook niet. Achter deze façade is uw dierenarts een persoon met een grote verantwoordelijkheid, die vaak op uitzonderlijke uren werkt, die zich moet mengen in situaties die soms zeer moeilijk zijn, terwijl hij een bijna perfect evenwicht probeert te bewaren tussen professionalisme en empathie.  

Wat is de realiteit achter de kalme en plechtige glimlach van uw dierenarts? Wat zijn de uitdagingen waar hij voor staat? Hoe kunt u hen helpen om beter voor uw huisdier te zorgen? 

Wat zijn de vereisten voor het job van dierenarts?

Dierenarts zijn is een van de mooiste beroepen die er is. Als eigenaar van een hond en/of kat weet u hoeveel uw huisdieren voor u betekenen. Elke dag heeft uw dierenarts de mogelijkheid om vele dieren een betere levenskwaliteit te geven door de preventieve en curatieve zorg die hij verleent. Maar het kan veel van hem vergen, zowel fysiek als emotioneel. Dierenartsen werken vaak 48 uur per week, nacht- en weekenddiensten niet meegerekend. Hierdoor hebben ze vaak niet veel tijd om uit te rusten en te herstellen.(zie ons artikel “Wat is de taak van uw dierenarts“)

Aan deze opeenstapeling van vermoeidheid moet je de emotionele uitputting toevoegen die het brengen van slecht nieuws met zich meebrengt, de onderzoeken of behandelingen die zich op het laatste moment aanbieden en de ongemakkelijke gesprekken met cliënten die niet altijd even gelukkig zijn. Deze dragen allemaal bij tot de grote emotionele druk waarmee uw dierenarts elke dag te maken krijgt.

Elke dierenarts is een mens, een individu dat slechts een beperkte hoeveelheid vermoeidheid en druk aankan. Gelukkig kunnen de meesten van hen een evenwicht vinden tussen betrokkenheid en loslaten. Anderen kunnen dit echter niet. Het is niet verrassend dat het aantal zelfmoorden onder dierenartsen jaar na jaar blijft stijgen.

Hoe beïnvloeden de internetzoektochten van huisdiereigenaren hun relatie met de dierenarts?

Tegenwoordig zijn we eraan gewend alle vragen die in ons opkomen in Google in te typen. Het is bijna een reflex om op internet te gaan zoeken waarom uw hond overgeeft of uw kat naast de kattenbak begint te urineren. Wat begint met een goede intentie kan de gezondheid van uw metgezel echter ernstig schaden. Hoewel sommige websites door echte deskundigen zijn opgezet en informatie van goede kwaliteit geven, is veel van de informatie die men op “Dokter Google” tegenkomt tegenstrijdig en afkomstig van onbetrouwbare bronnen. Zelfs goede informatie wordt vaak verkeerd begrepen door de eigenaar van het huisdier, wat kan leiden tot ongepaste “zelfdiagnose” en “thuiszorg”.

Huismiddeltjes worden vaak aangeprezen als een goede behandeling, maar kunnen de uitvoering van een echte behandeling vertragen, of zelfs schadelijk zijn voor uw hond of kat. Een van de mogelijk gevaarlijke trends voor uw huisdier is de ANTI-VAX-trend, waardoor huisdieren het risico lopen op ernstige en levensbedreigende infecties. Fad diëten voor mensen zoals veganisme of graanvrije diëten zijn helemaal niet geschikt voor de voedingsbehoeften van honden en katten en veroorzaken vele tekorten met gevolgen voor de gezondheid op lange termijn, die zelfs fataal kunnen zijn (zie ons artikel over puppyvoeding).

Een ander nadelig gevolg van verkeerde informatie is dat de dierenarts steeds vaker te maken krijgt met klanten die denken op internet de juiste diagnose te hebben gevonden voor de symptomen van hun huisdier en/of hoe deze te behandelen, en die het soms moeilijk vinden om in te gaan op het voorstel van de dierenarts voor een andere diagnose of behandeling. Sommige eigenaars gaan zelfs zo ver dat ze zelf vragen om aanvullende tests of behandelingen uit te voeren waarover ze hebben gehoord. Uw dierenarts is een opgeleid professional die dag in dag uit met de gezondheid en het welzijn van dieren bezig is. Vertrouw op het oprecht belang en warm hart dat uw dierenarts uitdraagt voor alle dieren onder zijn of haar zorgen.

Waarom lijkt diergeneeskundige zorg zo duur? 

Er is ook nog de kwestie van de kosten van diergeneeskundige zorg. Een bezoek aan de dierenarts is, laat ons eerlijk zijn, niet altijd even goedkoop, en dat geldt nog minder voor de kosten van aanvullende onderzoeken en behandelingen. In tegenstelling tot wat u misschien denkt, is de grootste kost van wat u betaalt niet de verloning van de dierenarts.

Laten we een eenvoudig jaarlijks bezoek met bijbehorende preventieve zorg (een vaccin, uitwendige parasietenbestrijding en ontworming) als voorbeeld nemen. Het bedrag dat u aan de dierenarts betaalt, wordt verminderd met de hoeveelheid toegediende geneesmiddelen (vaccins, bestrijding van uitwendige parasieten en ontworming). De toegediende vaccins worden gekozen op basis van de levensstijl van uw huisdier (gaat het veel naar buiten, jaagt het, komt het in contact met andere dieren, gaat het naar een pension, etc.) De prijs van antiparasitica varieert naar gelang van het gewicht van uw huisdier. 

Uw dierenarts zal een kleine winstmarge hebben op deze geneesmiddelen, maar hij heeft te maken met veel concurrentie (bijvoorbeeld online winkels die verschillende producten verkopen zonder medische evaluatie en die misschien niet geschikt zijn voor uw huisdier) en daarom moet deze marge relatief laag blijven.

De dierenarts dient ook te beschikken over een grote apotheek met alle geneesmiddelen die potentieel nodig zijn om een ziek dier op te nemen en te behandelen. Hierbij nemen we als voorbeelden: antibiotica, anesthetica, infuustherapie, geneesmiddelen voor hartziekten, nierziekten, leveraandoeningen, geneesmiddelen om elk soort noodgeval of verwonding te behandelen, en nog veel meer.  

Uw dierenarts moet zijn huur, andere rekeningen (zoals water en elektriciteit), apparatuur en andere verborgen kosten betalen. Als u bijvoorbeeld de mogelijkheid hebt om online een afspraak te maken met uw dierenarts, dan is dat voor hem/haar een betaalde dienst. Als er een assistent is om hem te helpen, moet zij ook betaald worden. Wat de kosten van een operatie of aanvullende onderzoeken betreft, deze vergen vaak een grote investering in apparatuur die gedurende een bepaalde periode moet worden betaald en het onderhoud van deze apparatuur. Dit alles zonder de administratieve kosten en belastingen mee te tellen (zie ons artikel “Hoe werkt de dierenartsenpraktijk?”).

Uw dierenarts beschikt over een arsenaal aan peperdure apparatuur, vergelijkbaar met wat u in een groot ziekenhuis zou aantreffen.  De meeste hebben ten minste een volledig uitgeruste operatiekamer, speciale apparatuur voor het onderzoeken van de ogen en oren en een microscoop. Maar anderen bieden ook diensten aan waarvoor bloed- of urinetests, een microscoop, een endoscoop, een apparaat voor het maken van een echografie of röntgenstralen, tandheelkundige apparatuur en vele andere nodig zijn.  Het uitvoeren van aanvullende onderzoeken vereist ook het gebruik van verbruiksgoederen en gespecialiseerde opleiding.

Het zal u misschien verbazen dat van het totale bedrag dat u aan uw dierenarts betaalt voor een bezoek, slechts ongeveer 20% in zijn zak terechtkomt. Dus bij een bezoek dat u 50 euro kost, ziet uw dierenarts maar een tientje op zijn rekening komen. Stel je voor hoeveel consultaties hij moet doen om van zijn job te kunnen leven. En vergeet niet dat de rekening inclusief 21% BTW is, die uw dierenarts aan de fiscus moet afdragen – het is dus geen bron van inkomsten voor hem.

Waarom heb ik het gevoel dat ik minder betaald voor de ziektekosten van mijn kinderen dan voor die van mijn hond of kat?

Door de intensieve opleiding en brede deskundigheid van dierenartsen op vrijwel alle terreinen van de diergeneeskunde, en meestal bij meerdere diersoorten, werken veterinaire inrichtingen op een manier die sterk lijkt op een humaan ziekenhuis. Uw huisdier krijgt hetzelfde niveau van zorg, toegang tot geavanceerde technologieën, diagnostiek, therapieën, operaties en medische monitoring als u. De geneesmiddelen en apparatuur die in de diergeneeskunde worden gebruikt, zijn vrijwel dezelfde als dewelke in de humane geneeskunde worden gebruikt.

Aangezien wij zelf een uitgebreide ziektekostenverzekering hebben, zijn wij ons grotendeels niet bewust van de werkelijke kosten van de geneeskunde.  Meestal hoeven we maar een klein percentage van de effectieve kosten van onze zorg te betalen, de rest wordt gedekt door onze belastingen en de overheid.

Als uw hond geopereerd moet worden aan een gebroken poot, zal de dierenarts precies dezelfde apparatuur gebruiken als de orthopedist in het ziekenhuis. Als u geen huisdierenverzekering hebt, zullen de kosten van de operatie erg hoog lijken in vergelijking met wat u voor dezelfde operatie voor u zelf zou betalen. Maar als u de werkelijke prijs voor uw operatie vergelijkt met de prijs die de dierenarts u zal aanrekenen voor dezelfde operatie bij uw hond, zult u zien dat de volledige prijs voor uw hond slechts een fractie is van de volledige prijs voor dezelfde ingreep in de humane geneeskunde. (zie ons artikel over hoe de dierenarts voor uw zieke huisdier zorgt)

Net als in de humane geneeskunde zal de dierenarts die zich specialiseert in orthopedische chirurgie, cardiologie, dermatologie, en alle andere specialisaties jaren van extra onderwijs en opleiding hebben betaald. Alle dierenartsen, ook huisartsen, betalen bovendien voor permanente educatie om hun praktijklicentie te behouden, maar ook om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen die zij uw dieren kunnen aanbieden. Deze cursussen zijn bijzonder duur en vereisen ook onbetaalde afwezigheid uit de praktijk.

Hoe kan ik de dierenartskosten tijdens de levensduur van mijn huisdier het beste beheren?

Als we een nieuw dier in huis nemen, willen we het vaak leuke speeltjes geven, een mooie mand en alle accessoires die we in de uitverkoop zien. Dat is belangrijk, natuurlijk, maar niet zo belangrijk als zijn gezondheid. Helaas worden dierenartsen steeds vaker geconfronteerd met een gebrek aan financiële middelen van de eigenaar, of het nu tijdens het eerste levensjaar van het dier is, wanneer het veel preventieve zorg nodig heeft (vaccins, antiparasitaire middelen, sterilisatie), of later wanneer zich ongevallen of ziekten voordoen of zelfs aan het einde van het leven van een patiënt die chronisch behandeld moet worden (zie ons artikel over een verantwoordelijke eigenaar van een huisdier).

Er zijn echter eenvoudige oplossingen, zoals het afsluiten van een huisdierenverzekering of het openen van een speciale spaarrekening (zie ons artikel over diergeneeskundige verzekering). Het is voor zowel de dierenarts als de eigenaar hartverscheurend wanneer een dier moet worden geëuthanaseerd of geen goede behandeling kan krijgen wegens gebrek aan financiële middelen (zie ons artikel over de kosten van veterinaire zorg). 

Een zeer gevaarlijke trend onder huisdiereigenaren die niet goed hebben nagedacht over de kosten die aan de aanschaf van een huisdier verbonden zijn, is het gebruik van websites zoals Google om een bezoek aan de dierenarts te vermijden. Online zoeken om te proberen zelf een diagnose te stellen of een ziek huisdier te behandelen, vertraagt alleen maar het bezoek aan de dierenarts, dat vroeg of laat onvermijdelijk wordt. 

Helaas kan dit bezoek te laat komen om de dierenarts in staat te stellen het dier op tijd te behandelen om het probleem op te lossen. In veel gevallen verhoogt een vroege diagnose door de dierenarts de overlevingskansen. Maar als je eerst de suggesties op het internet probeert, kan het te laat zijn om hem te redden. Wanneer ziektes tijdig gediagnosticeerd en behandeld kunnen worden zullen de kosten automatisch lager liggen dan wanneer een dier zich aanbiedt in een vergevorderd stadium. 

Een ander voorbeeld is het gebrek aan controle-bezoeken voor een huisdier met een chronische ziekte. Uw trouwe viervoeter lijkt het misschien goed te doen met zijn nieuwe behandeling, maar soms zijn tests nodig om de dosis van de toegediende medicatie aan te passen. Het missen van deze bezoeken kan leiden tot onomkeerbare situatie.

Veel mensen veronderstellen dat als hun huisdier er “gezond” uitziet, dat het dan geen regelmatig lichamelijk onderzoek of preventieve zorg nodig heeft (antiparasitaire middelen, vaccinaties, gebitsreiniging, castratie of sterilisatie, bloeddrukcontroles voor oudere huisdieren, etc.). Preventieve behandelingen doen hun werk goed – ze voorkomen ziekte. Zonder deze middelen zou uw huisdier gemakkelijk kunnen lijden aan een besmetting met parasieten, een dodelijke virusziekte, een ziekte die verband houdt met niet-sterilisatie (kanker, baarmoederontstekingen), een beginnende ziekte die niet op tijd zal zijn gediagnosticeerd om deze te behandelen of op zijn minst de voortgang ervan te vertragen (hartziekte, nierziekte, kanker…).  Het valt niet te ontkennen dat investeringen in jaarlijkse controles en preventieve zorg de totale dierenartskosten tijdens het leven van uw huisdier enorm doen dalen.  

Wat zijn de invloeden van COVID-19 op dierenartsbezoeken?

Als gevolg van de inperking, is de adoptie van honden en katten geëxplodeerd. In 2020 werd wereldwijd een schokkende adoptiegraad waargenomen, die in sommige Europese landen kon oplopen tot 250%1.  

Veel van deze nieuwe honden- en katteneigenaars hadden nog nooit een huisdier gehad en waren zich niet bewust van de verantwoordelijkheid, het werk en de financiële kosten van een nieuw gezelschapsdier.  Aangezien de meeste van deze aankopen impulsief worden gedaan om een leegte of een gevoel van eenzaamheid op te vullen, geven veel nieuwe eigenaars bovendien toe minder dan 10 minuten te hebben nagedacht over en onderzoek gedaan naar de verantwoordelijkheden van een honden- of katteneigenaar, of de manier waarop voor hen moet worden gezorgd (zie ons artikel “COVID-19 en onze huisdieren”).

Een groot deel van de geadopteerde dieren komt uit asielen, waardoor het aantal in asielen beschikbare dieren tijdelijk is gedaald en er ook een sterke toename is van particuliere adopties van de ene particulier op de andere, zonder tussenkomst van een asiel. Ook is de vraag naar puppy’s en kittens zo sterk toegenomen dat de meeste serieuze fokkers met wachtlijsten van meer dan een jaar kampen. 

Dit heeft geleid tot een toename van de invoer van puppy’s en kittens van huisdieren op de zwarte markt (zie ons artikel over de zwarte markt voor huisdieren) met alle ethische en gezondheidsproblemen van dien. Als u overweegt een nieuw huisdier te adopteren, zorg er dan voor dat u de herkomst ervan nagaat (zie ons artikel over de herkomst van uw nieuwe huisdier), een cruciaal element om ervoor te zorgen dat het gezond is en zijn leven begint in een veilige en ethische omgeving. 

Uw dierenarts heeft een grote toestroom van nieuwe patiënten door zijn deur zien komen. Onder deze patiënten ziet hij veel dieren uit Oosterse landen (het hart van de zwarte markt) die vaak veel jonger zijn dan op hun paspoort staat aangegeven, vroegtijdig gespeend, ziek, onder erbarmelijke omstandigheden vervoerd, en slecht of helemaal niet gevaccineerd. Hij ziet ook veel nieuwe eigenaars die niet altijd weten waartoe zij zich verplicht hebben wanneer zij een dier adopteren en die de reflex hebben om het advies dat zij op het internet vinden te raadplegen en op te volgen vóór of in plaats van de dierenarts te raadplegen. 

Door het gebrek aan kennis bij veel eigenaars over het belang van preventieve zorg en regelmatige gezondheidscontroles (ten minste één keer per jaar), ziet hij sommige dieren voor een eerste bezoek of de eerste inentingen en daarna nooit meer. Hij ziet deze dieren pas op de dag dat ze ziek worden, en soms veel te laat om ze te helpen. Dit alles voegt toe aan de druk waar uw dierenarts al onder staat. Hij voelt zich hulpeloos tegenover zoveel nieuwe probleemdieren, maar vooral tegenover nieuwe cliënten die niet begrijpen hoe belangrijk zijn ervaring en deskundigheid zijn om precies te weten hoe het dier gezond te houden, problemen te voorzien en beginnende ziekten op te sporen voordat het voor het dier te laat is. 

Wat kan ik doen om mijn relatie met mijn dierenarts te optimaliseren?

Wat u nooit uit het oog mag verliezen is dat uw dierenarts een mens is. Hij of zij zal uw huisdier nooit in gevaar brengen, en zijn of haar voornaamste doel is u te helpen uw huisdier zo lang mogelijk een goede levenskwaliteit te bieden. Het is duidelijk dat het nooit gemakkelijk is slecht nieuws te horen, maar weet dat uw dierenarts er ook niet vrolijk van wordt als hij het moet aankondigen (zie ons artikel over “Hoe een goede relatie met uw dierenarts opbouwen”).

Wees u er ook van bewust dat de dierenarts, net als elke andere beroepsbeoefenaar, niet gratis of met verlies kan werken, alleen omdat hij of zij van dieren houdt en zijn of haar leven wijdt aan hun welzijn. Veel dierenartsen worden veroordeeld door eigenaars die de medische verzorging van hun dieren niet kunnen betalen en aanvoeren dat “als de dierenarts echt van dieren hield” hij zijn diensten gratis zou aanbieden. Niets is moeilijker voor een dierenarts dan een dier niet te kunnen helpen vanwege de financiën.

Als u het niet eens bent met iets wat uw dierenarts voorstelt, of het gevoel heeft dat hij of zij geen oplossingen biedt voor een bepaald probleem, bespreek dit dan eerlijk met uw dierenarts. De meeste dierenartsen staan open voor discussie en werken liever samen met u oplossingen uit (bv. door u door te verwijzen naar een specialist) dan dat ze plots niets meer van u en uw huisdier hoort als u besluit verder advies in te winnen. Hij zal veel meer openstaan voor een gesprek als alles rustig en in goede omstandigheden verloopt.

Net als honden en katten, reageren dierenartsen goed op complimentjes. Vergeet dus niet een goed woordje te doen als u tevreden bent over de zorg die uw trouwe viervoeter krijgt. Hij zal ook nooit nee zeggen tegen een kleine traktatie…

1Front. Vet. Sci., 07 May 2021 | https://doi.org/10.3389/fvets.2021.647308

 

Geschreven door Dr. Nerése Ellis

Gevalideerd door het onafhankelijk wetenschappelijk comité van AnimEd Solutions